In organisaties is Emotionele intelligentie dé onderscheidende factor tussen succesvolle en niet-succesvolle (team)leiders

Het succes van organisaties hangt voor een groot deel af van hoe mensen samenwerken.

Verband tussen IQ en EQ

Er is geen enkel verband tussen IQ en EQ. Ze worden bestuurd door twee totaal verschillende gedeelten van de hersenen. Individuele mensen kunnen nog zo’n hoog IQ hebben maar als ze de “bedrading” missen voor zelfobservatie en zelfreflectie of nauwelijks een antenne hebben om signalen van medewerkers/collega’s en managers op te vangen dan zal het duurzame succes uitblijven.

Iedereen kent wel voorbeelden van vakinhoudelijk zeer bekwame collega’s die, toen ze eenmaal promotie gemaakt hadden naar een leidinggevende functie, volledig mislukten in die nieuwe functie. De reden: meer dan voldoende IQ en technische vaardigheden maar een tekortschietend EQ.

Stelling: om succesvol te zijn als leidinggevende móet je beschikken over een goed ontwikkeld EQ anders red je het niet. Een goed ontwikkeld IQ is mooi meegenomen.
Maar het omgekeerde geldt NIET!

31 augustus 2019 stond er in de NRC een interview met de voormalige hoofdofficier van Justitie van Zeeland/West-Brabant. Na 30 jaar voor het OM gewerkt te hebben moest hij onvrijwillig opstappen na klachten van medewerkers over zijn stijl van leidinggeven.
Verslaggever: Begreep u de klachten over uw functioneren?
Reactie: Sommige collega’s bleken bang voor mij. Er waren klachten van medewerkers over mijn strenge manier van kijken. Mijn fout is dat ik moeilijk kan omgaan met middelmaat. Ik vind het leuk als dingen onder hoogspanning moeten gebeuren, maar dan wil ik wel mensen om mij heen die me begrijpen.
Verslaggever: U zou te weinig transparant zijn?
Reactie: Ik deed mijn uiterste best talentvolle jonge officieren van justitie aan te trekken omdat daar in het zuiden een tekort aan was. Die bracht ik dan in contact met een teamleider. Nu wordt er geklaagd dat een teamleider dan geen “nee” meer durfde te zeggen. Ja, dan is zo iemand toch geen knip voor de neus waard als die geen eigen mening durft te hebben.

Vraag: Beschikt deze, om zijn inhoudelijke vakkennis zeer gerespecteerde, jurist over een hoog EQ?

Uit welke 5 componenten bestaat EQ?

1. Kennis van je eigen emoties en overeenkomend met het Romeinse “Nosce te ipsum: “Ken uzelve”.
   Dit stelt je in staat je eigen gevoelens, stemmingen en emoties te (h)erkennen alsmede de impact die ze hebben op anderen.
   Kenmerken hoog EQ: Zelfvertrouwen; realistische kijk op je zelf; humor inclusief zelfspot en behoefte aan opbouwende feedback.
2. Reguleren en beheersen van je emoties zodat je er niet door gevangen bent.
   Emoties en gevoelens zodanig hanteren dat ze positief bijdragen aan het leven.
   Je kunt je oordeel uitstellen; je denkt voordat je handelt.
   Kenmerken hoog EQ: Geloofwaardig; integer; kan omgaan met tweeslachtigheid en staat open voor verandering.
3. Zelfmotivatie.
   Je hebt het vermogen jezelf te motiveren en je streeft energiek en volhardend je doelen na die verder reiken dan geld en status.
   Kenmerken hoog EQ: Prestatiedrang; optimistisch.
4. Empathie; Andermans emoties (h)erkennen.
   Je beschikt over inlevend en invoelend vermogen en (h)erkent de emoties in en van andere mensen, waardoor deze mensen zich op hun gemak en begrepen voelen.
   Kenmerken hoog EQ: Je kunt talenten aantrekken en vasthouden; je zet in op persoonlijke ontwikkeling van de mensen in je omgeving; je bent klantgericht.
5. Omgang met anderen; sociale en samenwerkingsvaardigheden.
   Je beschikt over de vaardigheden om de emoties van anderen te kunnen hanteren.
   Je hebt oog voor de motieven en interesses van anderen; je vindt persoonlijke aansluiting bij anderen; je bent goed in samenwerking en overleg; je kan onderhandelen over oplossingen.
   Kenmerk hoog EQ: Goed in het begeleiden van veranderprocessen; overtuigingskracht en expertise in het bouwen en leiden van teams.

Het goede nieuws: Met veel oefenen kun je je EQ aanzienlijk verhogen

Als je bovenstaande opsomming leest kan ik me voorstellen dat je denkt: Dan heb ik nog een lange weg te gaan! Het goede nieuws is dat Goleman heeft aangetoond dat als je ervoor open staat kun je op dit gebied veel (bij)leren.