Dit artikel is eerder verschenen in Carrière Magazine van Millian.

Overeenkomsten tussen “goed ouderschap” en “goed leiderschap”.

Weer een nieuwe leiderschapshype?

Authentiek leiderschap, verbindend leiderschap, participerend leiderschap, situationeel leiderschap, dienend leiderschap, resultaatgericht leiderschap, coachend leiderschap etc. etc.

In mijn langjarige ervaring als manager en managementtrainer heb ik vele theorieën zien opkomen en ook weer na een aantal kwartalen zien verdwijnen. Van deelnemers aan managementleergangen hoor ik vaak dat ze direct afhaken als ze weer een boek of publicatie zien over de nieuwste theorie over leiderschap. De belangrijkste reden van dit afhaken lijkt te zijn dat de zogenaamd nieuwe theorieën vaak komen uit de kokers van consultants en adviseurs, die theorieën bedenken vanachter hun bureau zonder veel raakvlakken en eigen ervaring met de dagelijkse praktijk.

Sinds 2006 is er echter “iets” gaande

In 2006 heeft George Kohlrieser zijn boek “Hostage at the table” gepubliceerd. Aan de titel kun je niet zomaar zien dat dit een boek over leiderschap is, toch heeft dit gedachtegoed inmiddels de wereld stormenderhand veroverd. En niet alleen bij consultants, maar juist bij managers/leiders. Zij vinden in dit gedachtegoed inspiratie en houvast bij het dagelijks leiden en managen van, in de eerste plaats zichzelf, en daaropvolgend hun teams en organisaties. In 2016 is de Nederlandse vertaling van Jakob van Wielink cs uitgekomen onder de titel: “Laat je niet gijzelen”.

Wat heeft gijzelen met management te maken?

Je zult je wellicht afvragen wat het woord gijzelen in de boektitel te maken heeft met management? De stelling van Kohlrieser is dat nagenoeg alle mensen, dus ook managers -figuurlijk- in gijzeling gehouden worden door één of meer gebeurtenissen of personen uit hun verleden. Zij functioneren als het ware “met de handrem erop”!

Centrale stelling van Kohlrieser: “Leiderschap tonen kun je alleen als je vrij bent en niet gegijzeld bent door een ander, door een gebeurtenis uit je verleden of door jezelf!”

Hoe raak je gegijzeld?

De basis van al of niet gegijzeld zijn ligt in wat je als mens allemaal hebt mee-gemaakt en hoe je op die gebeurtenissen hebt gereageerd. Veel mensen hebben uit hun verleden nog stukjes “unfinished business”, losse eindjes die nog niet adequaat zijn afgehecht. Ze hebben er (vaak onbewust) nog last van, ze zitten er nog aan vast; ze zijn er nog steeds door gegijzeld.

Of een mens door bepaalde gebeurtenissen/ervaringen in gijzeling wordt genomen heeft voor een belangrijk deel te maken met de opvoeding die je gekregen hebt van je ouder(s).

Als je het geluk hebt gehad dat je ouders een zogenaamde “secure base” voor je waren, heb je van hen geleerd om veerkrachtig te reageren op de dingen die je overkomen zonder dat ze je de rest van je leven in gijzeling nemen. Secure Base is het kernbegrip Kohlrieser definieert Secure Base (veilige haven, basis van zekerheid) als volgt; een persoon, plaats, doel of object dat een gevoel van bescherming, veiligheid en zorg verschaft.

De secure base biedt tegelijkertijd inspiratie en energie om de omgeving te gaan onderzoeken, risico’s te nemen en nieuwe uitdagingen aan te gaan.

Secure Base Leiderschap

Secure Base Leiderschap is de kunst van de leider om de juiste balans te vinden tussen de zorgende, interesse en begrip tonende kant (= caring) en de inspirerende, uitdagende kant (= daring). Als die balans goed is (bijvoorbeeld 30/70) komen medewerkers tot uitzonderlijke prestaties.

Voor alle duidelijkheid: als één van de twee componenten onvoldoende aan-wezig is dan blijven de resultaten uit, want ‘caring’ en ‘daring’ zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Een Secure Base Leader kun je overigens alleen maar zijn voor anderen, als je zelf op jouw beurt ook weer beschikt over een veilige basis waarop je kunt terugvallen. Dus de juiste volgorde is; breng je eigen secure base op orde en ga dan anderen van daaruit leiden. Secure Base Leadership gaat in de kern dus over het laten excelleren van medewerkers door het versterken van zowel je eigen veerkracht als die van je medewerkers.

Secure Base Leadership heeft stevige theoretische basis

Al vele decennia lang is er zeer uitgebreid onderzoek gedaan naar wat internationaal bekend staat als “good parenting”.

Er zijn talloze studies die bevestigen dat kinderen het meest evenwichtig en veerkrachtig opgroeien, als ze opgroeien in een omgeving waar hun opvoeders allereerst een veilige omgeving bieden waar zorgvuldige aandacht is voor persoonlijke ontwikkeling en groei (= caring). Dat geeft zoveel vertrouwen dat ze door diezelfde opvoeders uitgedaagd kunnen worden om de wereld te gaan verkennen en moedige stappen te zetten (= daring). En als er zich dan tegenvallers, teleurstellingen en pijnlijke gebeurtenissen voordoen, hebben deze kinderen inmiddels zoveel veerkracht dat ze daardoor niet gegijzeld raken, maar hun leven kunnen vervolgen.

Nadenkvragen:

  1. Word jij gegijzeld door personen, gebeurtenissen uit je verleden?
  2. Heb jij je ontwikkeld als een Secure Base Leader die allereerst zorgt voor een veilige basis voor je medewerkers, zodat ze vanuit daar grensverleggend de wereld kunnen gaan verkennen en veroveren? Of ben jij meer de hard-ass leader die roept: “alle neuzen dezelfde kant uit en nu: vooruit!!” En dan verwacht dat dat inspirerend is en gaat werken?

Boek: George Kohlrieser; Laat je niet gijzelen – ISBN 9789492011565

Credits afbeelding: Cliff Cooper